BSCK2 Hoàng Thị Tín - Trưởng khoa Dinh dưỡng
Câu hỏi của phụ huynh L.T.H ở Vĩnh Long: Chào bác sỹ. Con em nay được 13 tháng nhưng bé chỉ nặng 8kg, cao khoảng 80cm. Lúc sinh bé 2,9kg. Như vậy thì có sao không ạ. Lúc mới ăn dặm em nấu cháo và tán, nghiền nhuyễn như bột cho bé ăn. Giờ bé ăn cháo đặc và cơm nghiền được, bữa ăn thường có đủ thịt, cá, rau củ, trái cây nhưng theo quan sát bé chậm tăng cân. Em không biết là do chế độ ăn hay do bé hấp thu không được mà sao bé chậm tăng cân quá. Nhờ bác sỹ giải đáp giúp ạ.
Trả lời: Chào em, trẻ 13 tháng cân nặng trung bình 9,9 kg đối với nam và 9,2 kg đối với nữ. Con bạn 8 kg thuộc phân loại suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, chiều cao 80 cm là bình thường. Để bé tăng cân tốt, chế độ ăn phải cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng. Trong chén cháo phải có đủ 4 nhóm; chất đạm, chất béo, chất bột đường (gluxit), vitamin kháng chất. Một chén cháo em nên cho 1 muỗng canh dầu ăn để bé hấp thu và tăng cân tốt. Khẩu phẩu ăn/ngày: 3 chén cháo; thịt/cá/tép khoảng 100g và 2-4 muỗng canh dầu ăn tùy theo mức độ tăng cân của trẻ + 500-600ml sữa.
--
Câu hỏi của phụ huynh N. Đ. T nhà ở Quận 7 TPHCM: Bác sĩ cho em hỏi. Con em được 10 tháng, 9.2kg, 72cm. Cân nặng ổn nhưng chiều cao hơi thấp so với tiêu chuẩn. Em có cho con đi bác sĩ dinh dưỡng thì được kê bổ sung sắt, kẽm và vitamin tổng hợp (Vitarals). Tuy nhiên em để ý thấy khi dùng Vitarals thì nước tiểu bé vàng hơn bình thường. Cho em hỏi việc bổ sung vitamin như vậy có thực sự cần thiết không, và khi sử dụng nước tiểu bé như vậy thì có phải là tình trạng báo động cần ngưng thuốc hay không? Em xin cảm ơn.
Trả lời: Chiều cao của trẻ tăng trưởng tốt khi cung cấp đủ vitamin và khoáng chất: Vitamin D, canxi, kẽm. Nhu cầu vit D khuyến nghị 400UI/ngày, thức ăn chỉ cung cấp 20% nhu cầu vitamin D, do đó trẻ cần phơi nắng 20-30ph / ngày thì mới cung cấp đủ can-xi cho cơ thể. Trong Vitaral có vitamin D, B. Do đó khi uống vitaral nước tiểu có thể có màu vàng là bình thường.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.T.M.X nhà ở Cái Bè Tiền Giang: Bé trai nhà em được 22 tháng, nặng 13,5 kg, cao 95cm. Bé không chịu ăn, cho ăn là bé khóc la đập phá, cho ngồi ăn chung với bàn ăn gia đình thì bé chỉ dọc phá thức ăn và vui vẻ đưa thức ăn cho mọi người, thịt cá cho vào miệng bé nhai một lúc thì nhã ra hết. Bé chỉ uống sữa, mỗi lần uống 140ml, ngày đêm uống khoảng 10 lần (trung bình 1400ml/ ngày). Xin bác sĩ cho biết tình trạng bé không ăn mà uống sữa như vậy ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé hay có bệnh lý gì không? Có cần đi khám sức khoẻ cho bé không? Và khám chuyên khoa gì? Cảm ơn bác sĩ.
Trả lời: Chào em, bé 22 tháng chưa đủ răng để có thể nhai thịt và nuốt. Do đó bạn cần biết cách chế biến thịt thế nào để cho trẻ có thể ăn được xác thịt (sáng 8:15-9:00 sáng, từ Thứ 2 đến Thứ 6, Khoa Dinh Dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 có lớp dạy nấu ăn miễn phí). Mặc dầu trẻ không ăn được nhiều, nhưng bạn vẫn phải duy trì cho trẻ ăn 3 bữa /ngày, cho ăn đúng giờ, mỗi bữa chỉ kéo dài tối đa 30ph, nếu trẻ ăn ít bạn có thể bù sữa ngay sau bữa ăn, và chú ý để trẻ ăn tốt thì 2 giờ trước bữa ăn chính bạn không cho trẻ ăn hoặc uống bất kỳ thức uống nào nhằm giúp trẻ có cảm giác đói. Nếu bé không ăn lâu ngày sẽ dẫn tới thiếu 1 số vi chất, đặc biệt sắt và kẽm. Em nên cho con đi khám chuyên khoa dinh dưỡng nhé.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.T.N.H nhà ở Quận 4 TPHCM: Bác sĩ cho em hỏi bé nhà em được 3m10ngày bé bú sữa ngoài hoàn toàn do sữa mẹ ít quá. Bé nhà em 1 ngày bú rất ít khoảng 500ml - 600ml trở xuống 1 ngày. Bé chậm tăng cân mỗi tháng chỉ lên được 500g và em mới đổi qua sữa Similac Néoure cho bé uống không biết có được không do sữa này dành cho bé sinh non nhưng con em sinh được 3kg.
Trả lời: Chào em, 3 tháng đầu mỗi tháng tăng trung bình 800g-1000g, mỗi lần bú được bao nhiêu, ngủ tốt không, đi phân tốt ko. Thể tích sữa bé cần bú / ngày em tính theo công thức sau: V (Thể tích sữa) = cân nặng x 150ml.
Similac neosure là sữa chuyển tiếp dành cho trẻ sanh non nhẹ cân sau xuất viện. Loại sữa này có thể dùng đến 12 tháng tuổi đối với trẻ chậm tăng cân và bú ít hơn lượng sữa cần thiết theo lứa tuổi.
Với viêc tăng cân chậm vậy em nên cho con đi khám dinh dưỡng nhé, và để loại trừ các bệnh lí nội khoa.
--
Câu hỏi của phụ huynh H.T.B.V: Bé của em nay được 14 tháng nhưng bé không ăn gì hết, lúc trước bé cũng không ăn bột, không ăn cháo, bé chỉ bú sữa mẹ và một ít sữa ngoại, sữa ngoại là cũng phải đúc chứ không chịu uống luôn. Vậy bây giờ cho em hỏi em phải làm sao ạ. Có loại thuốc hay loại sữa dinh dưỡng nào cho bé không ạ?
Trả lời: Chào bạn, trẻ trên 1 tuổi nếu cho bú mẹ quá thường xuyên làm cho trẻ mất cảm giác đói có thể gây chứng biếng ăn ở trẻ. Biếng ăn hoặc kém chọn thức ăn là một hành vi, trong đó có 2 người tham gia: người cho ăn và trẻ. Do đó điều trị biếng ăn cần nhiều thông tin về cách nấu thức ăn, khẩu vị của trẻ, cách cho ăn, thái độ của người cho ăn…. Mặc dầu do uống sữa trẻ có thể tăng cân, không bị suy dinh dưỡng, nhưng do trẻ không ăn được thịt/cá/tép trẻ vẫn có nguy cơ bị thiếu bụt các vi chất và 1 số vitamin và tình trạng thiếu vi chất sẽ làm trẻ biếng ăn hơn. Không sử dụng thuốc kích thích ăn cho trẻ < 2 tuổi, bạn nên đem khám bác sĩ dinh dưỡng để được tham vấn thêm.
--
Câu hỏi của phụ huynh P.T.N nhà ở Tây Ninh: Chào bác sĩ! Xin bác sĩ tư vấn giúp em là em sinh bé được 3,7kg, nhưng cân nặng của bé trong 3 tháng đầu chỉ lên được có 1,5kg. Tháng thứ 4 trở đi mỗi tháng bé chỉ lên được 300gam. Vậy bé có bị suy dinh dưỡng không bác sĩ? Do bé không hấp thu hay sao ạ? Sau đầu bé xuất hiện cục u sờ vào hơi cứng, tới nay bé được 8 tháng chỗ đó vẫn không xẹp. Xin nhờ bác sĩ tư vấn giúp em. Chỗ u đó có ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé không?
Trả lời: Chào em, Bé con em tăng cân chậm có thể bị suy dinh dưỡng. Trẻ 8 tháng tuổi phải ăn được 3 chén cháo, bột/ ngày kèm 500-600ml sữa công thức hoặc bú mẹ. Tất có nhiều nguyên nhân gây cho trẻ chậm tăng cân, em nên cho bé khám bệnh để tìm nguyên nhân và xác định cục u sau đầu của trẻ là hạch hay khối u.
--
Câu hỏi của phụ huỳnh H.T.T.T nhà ở Tây Ninh: Bé em ăn uống được, ngủ cũng được nhưng bé không lên cân, không hấp thụ 17 tháng rồi mà bé chỉ có 8kg thôi bác sĩ giúp em cho em lời khuyên và nên sử dụng sản phẩm nào để bé có thể lên cân em cảm ơn bác sĩ ạ.
Trả lời: Chào em, 17 tháng 8,2kg được đánh giá suy dinh dưỡng mức độ trung bình (theo cân nặng/ tuổi). Con em ăn uống được ngủ được mà không lên cân. Em không nói rõ lượng thức ăn, loại thức ăn nên khó chỉ ra nguyên nhân con em không tăng cân. Thường tuổi này cần 600 ml sữa/ ngày và 3 chén cháo, bữa phụ trái cây sữa chua. Đặc biệt chế độ ăn phải đủ chất béo. Lượng dầu bổ sung vào thức ăn phụ thuộc vào mức độ tăng cân của trẻ. Trẻ bị suy dinh dưỡng thường phải bổ sung 2-4 muỗng canh dầu ăn/ ngày; Nếu uống sữa nên chọn loại sữa có năng lượng ≥1kcal/ml). Nếu tình trạng tăng cân không cải thiện em nên cho con đi khám dinh dưỡng nhé.
--
Câu hỏi của phụ huynh T.KN nhà ở Tiền Giang: Bé gái 11,5 tháng, mọc 2 răng, 72 cm, 9kg, bước đi được 1 bước, 2 tuần gần đây không chịu ăn, lúc ăn cứ ngậm miệng lại. Trước đó bệnh viêm hông và uống thuốc 1 tuần. Hỏi tình trạng bé như vậy có bình thường không?
Trả lời: Chào em, con em được đánh giá có tình trạng dinh dưỡng bình thường. Thường trong và sau đợt bệnh bé sẽ ăn kém hơn bình thường, em nên chia nhỏ các bữa ăn, bổ sung các vitamin giúp tăng cường sức đề kháng cho bé nhé.
--
Câu hỏi của phụ huynh B.T.T.N nhà ở Q.12: Bé nhà em vừa tròn 4 tuổi, bé gái, cân nặng 18,5 kg, cao 113 cm, Nhưng theo chuẩn thì bé 4 tuổi chiều cao trung bình là 103cm. Hiện tại bé nhà em đang uống sữa hộp con bò của Vinamil. Xin hỏi các bác sĩ chiều cao của bé vượt chuẩn nhiều thì có ảnh hưởng đến sức khoẻ sau này của bé không ạ? Và nhờ các bác sĩ tư vấn giúp loại sữa nào phù hợp với bé. Em xin cảm ơn!
Trả lời: Chào em, trẻ gái 4 tuổi có chiều cao trung bình 102,7cm, và tương ứng với chiều cao 113cm thì bé gái nên có cân nặng lý tưởng 19,8kg. Do đó con em (18,5kg) không bị thừa cân. Bé phát triển tốt có cân nặng và chiều cao tương xứng nên trẻ không có nguy cơ sức khỏe. Tuy nhiên, chú ý cung cấp đủ vitamin D 400 UI/ ngày hoặc phơi nắng 20ph/ ngày cũng như canxi (trung bình 600ml sữa là đủ).
--
Câu hỏi của phụ huynh H.L nhà ở Cà Mau: Em có 1 bé gái 16 tháng nặng 8.5kg cao 76cm vòng đầu 48cm ăn không được nhiều nhưng chịu ăn hay có biểu hiện ọi khi ăn, ra mồ hôi tay chân nhiều, ăn nhưng khó hấp thụ, nhờ bác sĩ tư vấn và hỗ trợ các loại siro giúp bé hập thụ ăn ngon hơn và giảm hẵn tình trạng nôn chớ.. em xin cảm ơn!
Trả lời: Chào bạn, trẻ gái 16 tháng cao 76cm, nặng 8,5 kg là suy dinh dưỡng thể nhẹ cân. Trẻ cần ăn 3 cháo, trong đó khoảng 100g thít/cá/tép và 3 muỗng canh dầu ăn/ngày+ 500ml sữa/ngày. Bé có biểu hiện thiếu vit D, thiếu canxi, vi chất. Bạn nên cho bé khám và tư vấn bác sĩ dinh dưỡng nhằm hiệu chỉnh chế độ ăn cũng như bổ sung vit và kháng chất.
--
Câu hỏi của phụ huynh T.A.T nhà ở Đà Nẵng: Chào bác sĩ. Bé nhà em được 5 tháng tuổi. Từ lúc sinh tới lúc khoảng 2 tháng tuổi em cho bé bú sữa mẹ và khoảng 2-3 ngày thì có cho bé bú 1 cữ sữa bình loại Similac Neosure và không thấy biểu hiện gì bất thường. Sau đó em không cho bú sữa ngoài nữa. Đến nay khi được 5 tháng thì em cho tập cho bé bú sữa ngoài lại vì em sắp đi làm, em cho bé uống loại Morigana số 1. Khi đó thì thấy hiện tượng mỗi khi bú xong thì mặt bé nổi ửng đỏ, đặc biệt là quanh miệng sau khoảng 2-5 phút uống sữa, mặc dù đôi lúc bé chỉ uống rất ít, khoảng 10-20ml. Sau khoảng 30 phút thì vết đỏ lặn đi. Vậy bác sĩ cho em hỏi với tình trạng như vậy thì bé nhà em có bị dị ứng đạm sữa không ạ? Em cảm ơn bác sĩ.
Trả lời: Chào em, có khả năng là con em bị dị ứng đạm sữa bò. Em nên cho con đi khám phòng khám dị ứng để xác định chẩn đoán và chọn loại sữa phù hợp nhé! Bé nên được cho uống sữa thủy phân hoàn toàn nếu được chẩn đoán xác định dị ứng đạm sữa bò. Bệnh viện Nhi Đồng 1 có khám dị ứng và làm test lẫy da và xét nghiệm máu Ig E đặc hiệu vào các ngày T2, T4, T6 từ 13:00 - 15:00.
Câu hỏi của phụ huynh N.T.B.C nhà ở Nhà Bè TPHCM: Bác sĩ cho e hỏi. Con em nay được 11 tháng nặng 9kg, khoảng 1 tháng nay bé lười ti sữa, ban ngày bé ăn thì bình thường nhưng không chịu ti sữa. Ban đêm thì đói lắm mới chịu ti 40ml - 60ml ti 2 đến 3 lần mới hết. Bác sĩ cho em hỏi bé bị như vây liệu có ảnh hưởng gì không, có giải pháp nào không ạ. Em cảm ơn bác sĩ.
Trả lời: Chào em, bé 11 tháng 9 kg đánh giá cân nặng theo tuổi là bình thường. Trẻ 11 tháng tuổi đã ăn được 3 chén cháo/ ngày nên bé sẽ giảm uống sữa. Bé đang bú mẹ? hay uống sữa công thức? hay vừa bú mẹ vừa bú sữa công thức? Nếu bú sữa công thức thì lượng sữa tuổi này cần 400-600 ml/ ngày là đủ. Trẻ không suy dinh dưỡng, tăng cân tốt thì không cần bú sữa sau 10:00 đêm vì giấc ngủ cũng quan trọng đối với trẻ. Ngoài ra bé bú mẹ hoàn toàn em cần bổ sung vitamin D cho trẻ. Nếu bú sữa không nhiều em có thể bổ sung thêm các các chế phẩm của sữa như sữa chua, pho mai để cung cấp đủ lượng canxi cho trẻ.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.L nhà ở Đồng Nai: Bé mình 7 tháng, được 7kg. Mình mình từ lúc mới sinh uống Morinaga nhưng mình thấy bé không lên cân. Mình muốn đổi sữa thì đổi được sữa gì ạ? Ngoài ra mình hỏi bệnh viện mình có kiểm tra sức khỏe cho bé và khám dinh dưỡng luôn không ạ?
Trả lời: Chào bạn, bé 7 tháng cân nặng trung bình 8,3kg đối với bé trai và 7,6 kg đối với bé gái. Bé con bạn không bị suy dinh dưỡng & tháng tuổi bé phải được cho ăn cháo/bột 1-2 chén/ngày. Nếu trẻ ăn không đủ lượng hoặc bạn nấu không đúng cách có thể ảnh hưởng đến mức độ tăng cân của trẻ. Hiện tại bạn không cần đổi sữa, cần chỉnh chế độ ăn dặm trước. Bệnh viện Nhi Đồng 1 có khám kiểm tra sức khỏe và khám dinh dưỡng cho bé.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.T.N.T.N nhà ở Ninh Thuận: Cho em hỏi con em được 9 tháng rồi, em sinh non lúc sanh bé ra được 2,3 kg giờ bé được 6 kg, ngày bé ăn được 2 lần cháo, mỗi lần bé ăn được nữa chén và bé còn uống thêm sữa ngoài được 3 lần, mỗi lần 60 ml. Kèm theo bú sữa mẹ, con em như vật có suy dinh dưỡng không ạ.
Trả lời: Đối với trẻ sanh non nhẹ cân, để đánh giá tình trạng dinh dưỡng chính xác bác cần biết bé sanh non bao nhiêu tuần, giới tính để tính tuổi hiệu chỉnh. Do không có đủ thông tin nên bác không đáng giá được TTDD hiện tại của bé. Tuy nhiên trẻ 9 tháng tuổi có cân nặng 6kg thì có thể bé bị SDD. Bé 9 tháng tuổi cần ăn khoảng > 600ml cháo/ngày và khoảng 400-600ml sữa phụ thuộc vào số lượng cháo ăn được. Con em ăn được khoảng 450ml cháo thì bé cần uống thêm 800ml sữa thì bé mới lên cân tốt. Ngoài ra chén cháo của bé phải đủ 4 thành phần chất đạm (30g), chất béo (1-2 muỗng canh dầu ăn do trẻ bị SDD), chất bột đường (gluxit), vitamin kháng chất. Em nên đưa trẻ đến khám và tham vấn dinh dưỡng nhé.
--
Câu hỏi của phụ huynh H nhà ở TPHCM: Dạ bác sĩ ơi. Con em bú mẹ trực tiếp. Mà bé chậm tăng cân quá ạ. Newborn 3,4kg 1m 4,5kg 2m 5,1kg 3m 5,5kg 4m 5,7kg dài 63cm. Em nghĩ bé bú đủ (ngày tiểu 6-8 lần nước tiểu trong, đi ngoài 1 lần, bú xong chơi vui vẻ). Em sợ cứ đà này đến 6m cân nặng bé ko được gấp đôi lúc sinh. Bé ko chịu bú bình và không chịu uống thêm sữa ngoài. Bác sĩ tư vấn giúp em với ạ.
Trả lời: Chào em, em đang chăm sóc và theo dõi con rất kĩ. Trẻ 4 tháng nếu <5,7kg (nữ) là dọa suy dinh dưỡng, nam <6,2kg là dọa suy dinh dưỡng. Bé bú mẹ hoàn toàn nhưng tăng cân chậm. Em nên đưa bé đi khám và tham vấn bác sĩ dinh dưỡng về bú mẹ đúng cách giúp bé tăng trưởng tốt, ngoài ra tìm nguyên nhân tăng cân chậm của bé nhé.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.T.Q nhà ở Định Quán Đồng Nai: Chào bác sĩ con em là bé trai này được 4 tháng rưỡi rồi và nặng 6kg5 tháng đầu bé tăng gần 2kg tiếp theo thì đều 1kg nhưng đến tháng thứ 4 bé chỉ lên 2 lạng bé ăn ngủ bình thường từ tháng thứ 2 trở đi bé luôn đi ngoài phân xanh dạng sệt và có mùi hôi khó chịu bé đang uống sữa NAN. Tình trạng bé vậy là bị gì ạ?
Trả lời: Chào bạn, 4,5 tháng cân nặng trung bình 7,2kg, con em tháng đầu tăng cân nhanh, nhưng sau đó tăng cân chậm. Hiện tại bé 6,5 kg là không suy dinh dưỡng, bé ăn ngủ bình thường. Trung bình phải tăng 600-800g/tháng khi < 6 tháng tuổi. Từ tháng thứ 4 bé tăng 200g/ tháng và tính chất phân bất thường. Em nên đưa bé đi khám và tham vấn bác sĩ dinh dưỡng về bú mẹ đúng cách giúp bé tăng trưởng tốt, ngoài ra tìm nguyên nhân tăng cân chậm của bé nhé.
---
Quý phụ huynh có thể xem những giải đáp thắc mắc về sức khỏe của con em mình hàng tuần qua chuyên mục “Trả lời câu hỏi thường gặp” trên trang web Bệnh viện Nhi Đồng 1 http://www.nhidong.org.vn