Câu hỏi của phụ huynh L.T.T nhà ở huyện Chợ Mới, An Giang: Chào bác sĩ. Bé nhà em gần 4 tuổi nhưng đến giờ bé vẫn chưa biết nói chuyện và biết đi. Gần đây tình cờ có trong lúc đi khám bệnh cho bé vô tình có 1 bác sĩ bảo mẹ nên cho bé đi khám bên thần kinh và tâm lý vì thấy hành động và cử chỉ của bé có dấu hiệu của hội chứng tăng động. Vừa chuyện này lại vừa chuyên kia em không biết nên chữa thế nào trước cho bé nữa mong bác sĩ giúp em với. Em rối quá.
Trả lời:
Xin chào chị, theo thông tin chị cung cấp, cháu bé hiện tại đã 4 tuổi mà chưa biết nói và chưa biết đi cho thấy bé có biểu hiện của tình trạng chậm phát triển ngôn ngữ ở mức độ quá chậm so với tuổi và kèm tình trạnh chậm phát triển tâm vận động. Theo qui chuẩn cho cột mốc phát triển ngôn ngữ ở trẻ em của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Pediatric Society), một trẻ tầm 4 tuổi bình thường đã có khả năng nói chuyện trôi chảy gần giống như người lớn vì lúc này trẻ đã có vốn từ khoảng 200 từ (nhưng khả năng hiểu có thể gấp 10 lần) và đã nói được câu hoàn chỉnh có chủ từ, động từ và có thể nói được những câu liên quan đến nhu cầu bản thân như uống sữa, ăn cơm, muốn ngủ, muốn đi vệ sinh…Ngoài ra, bé có những biểu hiện gợi ý của chứng “tăng động” khi đi khám ở một bác sĩ, chứng bệnh này thường làm cho cha mẹ lo lắng và gây nhiều khó khăn cho việc chăm sóc bé, thậm chí làm cho bé không chú ý học tốt khi đến tuổi đến trường. Để giúp bé sớm được can thiệp, gia đình nên cho cháu bé đi khám chuyên khoa tâm lý để được bác sĩ tâm thần nhi, bác sĩ nhi khoa có kinh nghiệm đánh giá toàn diện đưa ra xác định chẩn đoán xem bé nhà mình bị vấn đề tâm lý gì và các biện pháp hỗ trợ gia đình cùng chữa trị cho bé. Hiện tại chị ở An Giang nên có thể đăng ký khám cho tâm lý cho bé qua tổng đài điện thoại, bằng cách gọi vào đường dây đăng ký khám tâm lý của Bệnh viện Nhi Đồng 1 theo số tổng đài: 19007299. Chào thân mến !
Câu hỏi của phụ huynh N.T.N.H nhà ở Tây Ninh và một số phụ huynh gởi đến trang web bệnh viện thắc mắc như sau: Hiện tại có những trẻ gần 30 tháng nhưng gọi ít quay lại và chỉ nói được vài từ đơn. Theo ghi nhận của chị N.T.N.H, lúc 19 tháng bé có thể gọi mẹ, ba, cha, bà, bò, ếch, chanh. Nhưng gần 5 tháng nay bé không chịu nói nữa, xem tivi bé thích gì đó bé mới lặp lại. Ngoài ra gọi bé nhưng bé không để ý. Có chỉ dạy bé nhưng bé không làm theo, thích làm theo ý mình. Xin hỏi, tôi nên đưa bé khám ở đâu?
Trả lời: Cám ơn chị N.T.N.H và các bậc phụ huynh quan tâm gởi câu hỏi đến trang web bệnh viện.
Cháu bé đã tầm 30 tháng mà chỉ nói vài từ đơn như nêu trên là biểu hiện của chậm phát triển ngôn ngữ so với tuổi (còn gọi là chậm nói). Với bé ở độ tuổi này, cột mốc phát triển ngôn ngữ theo sự phát triển thông thường là bé có số vốn từ trung bình khoảng 200 từ , mà 2/3 là danh từ, nói được những câu ngắn như bố đi làm, mẹ đi chợ, rửa chân tay…Có ý thức tự chủ, tự biết tên mình, nhưng chưa phân biệt được cái gì của mình, cái gì của người khác (khoa học gọi là tính duy kỷ, cái gì nắm trong tay là của mình). Điều không thể phủ nhận, ở trẻ em nhất là trẻ nhỏ dưới 3 tuổi rất thích xem tivi và bắt chước nói theo. Đây là cách mà bé học ngôn ngữ từ môi trường xung quanh, tuy nhiên học ngôn ngữ qua phương tiện nghe nhìn chỉ là biện pháp thụ động một chiều thường sẽ làm cho bé chậm nói hay bị thoái lui phát triển ngôn ngữ. Nếu trẻ nghe hiều và làm theo yêu cầu của người khác đây cũng là điểm thuận lợi giúp gia đình củng cố và cải thiện khả năng ngôn ngữ của trẻ thông qua việc dạy trẻ nói trực tiếp hoặc thông qua các trò chơi tương tác cùng với gia đình, và tốt hơn nữa nên kiểm soát việc trẻ trẻn 24 tháng tuổi được phép tiếp xúc với thiết bị màn hình điện tử trong thời lượng hợp lý là ít hơn 2 giờ mỗi ngày để trẻ có thể phát triển khả năng ngôn ngữ của mình thuận lợi hơn. Trẻ không có ngôn ngữ cũng có khi do nguyên nhân giảm thính lực.Trước mắt gia đình nên cho trẻ khám tâm lý càng sớm càng tốt bằng cách đặt lịch khám qua tổng đài: 19007299, bác sĩ tâm lý nhi và chuyên gia tâm lý sẽ đánh giá khả năng để giúp trẻ có thể phát triển kỹ năng ngôn ngữ thuận lợi hơn.
Chúc gia đình nhiều an vui !
Câu hỏi của phụ huynh V.T.Đ nhà ở Bình Dương: Dạ em chào bác sĩ. Bác cho em hỏi bé trai nhà em được 28 tháng mà chỉ nói được vài tiếng: Ba, xe, cái xe, cắt kè. Cách đây 7, 8 tháng bé nói được chó, gà, bông, vô, đá, dạ. Nhưng giờ ko nói nữa chỉ a a , ba, xe là thường. Ngoài ra bé nghe hiểu và làm theo ạ.