Chấn thương hàm mặt ở trẻ em nói chung hiếm gặp hơn so với người lớn. Tuy nhiên, theo tình hình bệnh nhân nhập viện vì chấn thương hàm mặt tại khoa Răng Hàm Mặt-Bệnh viện Nhi Đồng 1 cho thấy tỉ lệ các trẻ bị chấn thương hàm mặt ngày càng gia tăng đáng kể. Đặc biệt tăng cao trong những dịp lễ, tết. Chấn thương có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như tai nạn giao thông, té ngã, thể thao,chó cắn, bạo hành… Mức độ chấn thương rất đa dạng, từ chấn thương xây xát, rách da đến gãy răng và nặng hơn nữa là gãy xương hàm mặt.
Chấn thương phần mềm
Trong 10 ngày Tết Nguyên đán vừa rồi, khoa Răng Hàm Mặt đã tiếp nhận 20 trường hợp chấn thương phần mềm, 05 trường hợp chấn thương răng sữa, 02 trường hợp chấn thương răng vĩnh viễn, 05 trường hợp gãy xương hàm mặt phức tạp.
Điều đáng tiếc là trong 02 trường hợp chấn thương răng vĩnh viễn, chỉ có một trường hợp người nhà mang răng tới cho chúng tôi. Và chúng tôi đã cấy lại 2 răng cửa hàm trên đã rớt vào đúng vị trí trên miệng. Trường hợp còn lại không biết là răng vĩnh viễn rớt có thể cấy lại, nên gia đình đã bỏ, không nhặt lại răng. Trong những năm qua, Khoa Răng Hàm Mặt Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã điều trị thành công rất nhiều trường hợp răng vĩnh viễn bị rớt khỏi miệng. Cần lưu ý, khi chấn thương rớt răng vĩnh viễn, chúng ta nhặt lại răng và rửa sạch dưới vòi nước. Sau đó ngâm trong dung dịch bảo quản dễ tìm thấy như sữa tươi không đường hoặc nước muối sinh lý và mang răng đến để thực hiện cấy lại răng cho trẻ.
Chấn thương rớt răng
Về gãy xương hàm mặt, số lượng chấn thương có giảm hơn năm ngoái cùng thời điểm. Trong 5 trường hợp gãy xương này chỉ có 1 trường hợp ở Thành phố Hồ Chí Minh, còn các trường hợp khác được chuyển lên từ các tỉnh khác. Đa số các trường hợp này đã được sơ cứu, chụp phim chẩn đoán ở tuyến dưới do có chấn thương đầu đi kèm. Nhưng đa số các bệnh viện tuyến dưới chỉ tập trung chú ý nhiều đến tổn thương vùng đầu,bỏ qua phần hàm mặt. Vì vậy, nếu bệnh nhân bị chấn thương đầu mặt có chỉ định chụp phim, chúng ta nên chỉ định khảo sát cả vùng sọ não và hàm mặt trước khi chuyển bệnh nhân lên tuyến trên nhằm hạn chế vấn đề bệnh nhân phải chụp phim một lần nữa.
Gãy xương hàm mặt
Điều đặc biệt, trong số những trẻ bị chấn thương có gãy xương hàm, nguyên nhân chính là do tai nạn giao thông (04 do tai nạn giao thông, 01 do tai nạn sinh hoạt). Mức độ chấn thương ở các trẻ này rất nghiêm trọng, có trẻ biến dạng khuôn mặt hoàn tòan. Một vấn đề càng chú ý nữa là trong số những trẻ gãy xương hàm mặt do tai nạn giao thông đều không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không đúng quy cách khi xảy ra tai nạn.
Hình ảnh các trẻ không đội mũ bao hiểm, chúng ta thường nhìn thấy khi đi trên đường phố do nhiều bậc phụ huynh còn thờ ơ, hoặc chưa quan tâm đúng mức đến việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ. Hiện nay có rất nhiều trẻ em tự điều khiển xe máy, xe đạp điện khi chưa đủ tuổi cho phép, và các trẻ này cũng không đội mũ khi tham gia giao thông.
Trước tình hình thực tế bệnh nhi chấn thương mà chúng tôi tiếp nhận và những hậu quả về mức độ chấn thương xảy ra ở trẻ, chúng tôi khuyến cáo các bậc phụ huynh không cho các trẻ tự điều khiển xe máy, xe điện khi chưa đủ tuổi cho phép. Các cơ quan chức năng cần qui định bắt buộc sử dụng mũ bảo hiểm ở trẻ em để tất cả trẻ em đều được đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông nhằm giảm đến mức cao nhất số trẻ bị chấn thương hàm mặt, giảm mức độ trầm trọng chấn thương hàm mặt.
Đội mũ bảo hiểm và sử dụng đúng loại mũ bảo hiểm cho trẻ khi tham gia giao thông là phương pháp hữu hiệu nhất nhằm hạn chế tối đa các chấn thương về đầu mặt cho trẻ em. Đội mũ cho trẻ em từ sớm sẽ giúp cho trẻ rèn luyện được ý thức tự biết bảo vệ bản thân mình, giúp cho trẻ có thói quen tốt khi tham gia giao thông; từ đó góp phần thúc đẩy một môi trường giao thông an toàn, văn minh, hiện đại.