Sẹo lồi và sẹo phì đại là kết quả của sự tích tụ collagen dư thừa trong quá trình lành vết thương. Sẹo phì đại thông thường vẫn còn trong ranh giới của vết thương ban đầu và có thể tự thoái lui theo thời gian, trong khi sẹo lồi mở rộng hơn nữa ngoài lề vết thương và vẫn còn phát triển.
Nguyên nhân của sẹo lồi và sẹo phì đại?
Sẹo lồi và sẹo phì đại thường hình thành sau vết phỏng sâu ( độ II-III) hoặc vết thương do tai nạn, phẫu thuật, thủ thuật xâm lấn da.Nguyên nhân bao gồm căng da quá mức, nhiễm trùng, chậm lành vết thương, chuyển hóa nguyên bào sợi bất thường và di truyền.
Sẹo phì đại gây co rút bàn tay (sau phỏng) Sẹo lồi ở dái tai
Sẹo lồi và sẹo phì đại có ảnh hưởng như thế nào đối với trẻ ?
Cả hai loại sẹo này đều có thể gây ngứa, đau, co rút, hạn chế vận động nếu sẹo ở vị trí khớp và quan trọng hơn là ảnh hưởng thẩm mỹ, làm trẻ tự ti, khó hòa nhập với bạn bè.
Làm sao để ngăn ngừa sẹo lồi và sẹo phì đại?
- Khi có vết thương: cần được chăm sóc đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh chậm lành vết thương, sẽ dẫn đến sẹo xấu.
- Giai đoạn sau lành vết thương: mô sẹo bắt đầu hình thành trong 2 tuần - 2 tháng, cần đến khám sớm để bác sĩ kiểm tra và hướng dẫn massage, băng ép ngừa sẹo.
- Không cào gãi hoặc mặc quần áo quá chật, kích thích lên vùng sẹo.
- Không kiêng cữ bất cứ loại thực phẩm nào ngoại trừ thức ăn gây ngứa hoặc dị ứng vì cơ thể trẻ đang phát triển cần đầy đủ dưỡng chất.
Điều trị sẹo lồi và sẹo phì đại như thế nào? Thời điểm nào là hiệu quả nhất?
Tùy theo giai đoạn của sẹo mà có những phương pháp điều trị khác nhau
Giai đoạn sớm: khi vết thương vừa lành , sẹo bắt đầu hình thành:
- Bôi kem ngừa sẹo hoặc miếng dán silicon
- Massage và băng ép sẹo theo hướng dẫn của vật lý trị liệu
Giai đoạn sẹo tiến triển:
- Laser làm quang đông các mạch máu nuôi sẹo và phá hủy collagen đang hình thành.
- Tiêm corticoid để làm mềm và phẳng mô sẹo, phương pháp này dễ gây biến chứng teo da, giảm sắc tố da, cần được thực hiện cẩn thận bởi bác sĩ chuyên khoa.
- Phẫu thuật khi sẹo quá phát hoặc gây co rút, hạn chế các khớp vận động. Cần lưu ý đối với sẹo lồi, việc phẫu thuật cắt bỏ sẹo có thể làm sẹo lồi tái phát nặng hơn, cần có điều trị tiếp theo sau đó như: laser, tiêm corticoid…
- Các phương pháp khác: phẫu thuật lạnh với Nitơ lỏng….
Lưu ý: Có thể phối hợp các phương pháp trên với nhau để cho kết quả tối ưu.
Thời điểm điều trị tốt nhất là khi mô sẹo vừa hình thành ( 2 tuần - 2 tháng), điều trị càng trễ, liệu trình càng kéo dài và kết quả kém.
Sẹo bàn tay sau 5 lần laser tại Bệnh viện Nhi Đồng 1
Trẻ em điều trị sẹo có phức tạp và có cần gây mê không?
Điều trị sẹo bằng laser hay tiêm corticoid chỉ là thủ thuật đơn giản nếu sang thương diện tích nhỏ, trẻ hợp tác tốt. Đối với trẻ có sẹo diện tích lớn thì cần được gây mê nhẹ để đảm bào an toàn cho trẻ khi làm thủ thuật.
Trẻ có được hưởng BHYT khi điều trị sẹo không?
Sẹo lồi hay sẹo phì đại có gây ảnh hưởng chức năng vận động được Bảo hiểm Y tế chi trả như các thủ thuật điều trị khác.
Lưu ý: Phòng khám chuyên khoa Phỏng- Tạo hình của Bệnh viện Nhi Đồng 1 có quản lý và điều trị sẹo vào các buổi sáng thứ 2,4,5 tại phòng khám A3 và phòng khám B9. Laser dịch vụ cho sẹo được làm vào các buổi chiều 2,4,5 tại Khoa Điều trị trong ngày.