Bàn
chân khoèo bẩm sinh là một dị tật bàn chân đã xảy ra trong thời gian
người mẹ đang mang thai. Do đã xảy ra trong thời gian trước sinh nên gọi
là bẩm sinh. Sau khi sinh, rất dễ dàng phát hiện thấy bàn chân của bé
bị khoèo vào trong giống như hình ảnh của cây gậy đánh gôn. Bàn chân
khoèo khi sờ nắn có cảm giác cứng và ít di động do các cơ và dây chằng ở
bàn chân bị co rút. Do đó khó có thể nắn sửa bàn chân của bé trở về tư
thế bình thường. Tư thế bình thường của bàn chân được hiểu là một tư thế
mà bàn chân thẳng hàng so với trục của xương cẳng chân và bàn chân
vuông góc với cẳng chân một góc 900.
Trong
khi đó, nguyên nhân của bàn chân áp sinh lý là do ảnh hưởng bởi tư thế
của hai bàn chân bé ở trong bụng mẹ. Khi còn nằm trong bụng mẹ, hai chân
của bé bắt chéo với nhau theo như hình ảnh minh họa và hai bàn chân sẽ
được uốn vào trong cho phù hợp với hình dạng cong tròn của tử cung và
bụng mẹ. Đây là một tư thế sinh lý bình thường của thai nhi. Tuy nhiên,
một số trẻ sau khi sinh có hai bàn chân vẫn còn áp vào trong là do còn
bị ảnh hưởng bởi tư thế sinh lý này. Đối với bàn chân áp sinh lý, có thể
nắn sửa bàn chân trở về tư thế bình thường một cách dễ dàng.
Ngoài ra, còn một dấu hiệu nữa là khi quan sát hai chân của bé đang cử động, bạn có thể nhìn thấy bàn chân khoèo thì vẫn ở trong tư thế bị khoèo khi bé đang chòi đạp. Ngược lại, ở những bé có bàn chân áp sinh lý, bé có thể giữ hai bàn chân trong tư thế bình thường (bàn chân thẳng hàng so với cẳng chân) khi đang chòi đạp, có nghĩa là bàn chân không bị áp vào trong.
Vì bàn chân khoèo bẩm sinh và bàn chân áp sinh lý có những đặc điểm khác nhau, nên hướng xử trí cũng khác nhau.
Chân khoèo bẩm sinh được điều trị sớm ngay sau sinh theo phương pháp Ponseti bao gồm một trình tự có 3 giai đoạn. Đầu tiên là giai đoạn bó bột nắn sửa các biến dạng của chân khoèo, kế đến là phẫu thuật gân gót trong bao gân và cuối cùng là giai đoạn các bé mang giày nẹp để giữ hai bàn chân trong tư thế dang ra ngoài nhằm ngăn ngừa sự tái phát. Giai đoạn bó bột nắn sửa biến dạng và giai đoạn mang giày nẹp được thực hiện bởi chuyên khoa Vật lý trị liệu. Thời gian mang giày nẹp kéo dài đến 5 tuổi. Phẫu thật gân gót trong bao gân được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa Chỉnh hình trẻ em.
Bó bột nắn sửa các biến dạng của chân khoèo Mang giày nẹp giữ hai bàn chân dang ra ngoài để ngăn ngừa tái phát
Đối với bàn chân áp sinh lý, để giúp bàn chân của bé nhanh chóng trở về tư thế bình thường, có thể tập dang bàn chân bé ra ngoài, sử dụng bàn chải đánh răng để kích thích nhóm cơ mác hoạt động giúp đưa bàn chân bé dang ra ngoài và có thể sử dụng loại băng Kinesio dán bên ngoài da để kích thích cử động của nhóm cơ mác.
Tập dang bàn chân bé ra ngoài Kích thích cơ mác hoạt động bằng bàn chải Băng Kinesio nhóm cơ mác
Trên đây là cách phân biệt và hướng xử trí tại bệnh viện. Khi bé có những dấu hiệu như trên, các bà mẹ hãy đem bé đến khám tại các bệnh viện chuyên về trẻ em để được tư vấn và hướng dẫn điều trị.