Liệt đám rối thần kinh cánh tay bẩm sinh (Neonatal Brachial Plexus Palsy - NBPP) là tình trạng tổn thương các dây thần kinh (từ rễ C5 đến T1) gây ra yếu hoặc liệt một phần/hoàn toàn cánh tay ở trẻ sơ sinh. Đây là một vấn đề không hiếm gặp, với tần suất khoảng 1-3 trường hợp trên 1000 trẻ sinh sống.
1. Góc nhìn từ Phẫu thuật: Nắm bắt "Thời gian vàng"
Trình bày tại SHCM, ThS.BS.CK2. Đặng Khải Minh từ khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Đồng 1, đã nhấn mạnh vai trò quyết định của việc can thiệp phẫu thuật đúng thời điểm.
- Thời gian vàng can thiệp: Thời điểm tối ưu để thực hiện phẫu thuật vi phẫu thần kinh là từ 3 đến 9 tháng tuổi. Phẫu thuật sớm giúp sợi trục thần kinh kịp thời tái phân bố đến cơ đích trước khi cơ bị thoái hóa không hồi phục.
- Chỉ định phẫu thuật: Quyết định can thiệp được đưa ra khi trẻ không có dấu hiệu cải thiện đáng kể về chức năng vận động sau quá trình tập VLTL tích cực, đặc biệt là mất phục hồi cơ chủ động của cơ delta và cơ nhị đầu sau 4 tháng.
- Mục tiêu: Các kỹ thuật như nối ghép thần kinh tự thân (nerve grafting) hay chuyển thần kinh (nerve transfer) là phương pháp được áp dụng để khôi phục dẫn truyền thần kinh và chức năng vận động.
Kết luận từ góc độ phẫu thuật cho thấy: Khả năng phục hồi sau mổ ghép thần kinh ở trẻ nhỏ tốt hơn rất nhiều so với người lớn, do đó việc can thiệp đúng thời điểm là chìa khóa.
2. Góc nhìn từ Phục hồi chức năng: Nền tảng cho sự phục hồi
Song song với phẫu thuật, ThS. Lê Tường Giao, Trưởng khoa VLTL-PHCN, đã chia sẻ chuyên sâu về vai trò của vật lý trị liệu trong điều trị bảo tồn và hỗ trợ sau mổ.
- Giai đoạn cấp tính (7 - 10 ngày sau sinh): Mục tiêu là bất động tay liệt trong tư thế đặt ngang bụng để giảm phù nề và giảm xuất huyết quanh vùng thần kinh.
- Những tháng đầu tiên: Tập trung vào việc hỗ trợ sự phục hồi ngẫu nhiên của thần kinh (thường xảy ra trước 9 tháng tuổi) và ngăn ngừa các khiếm khuyết thứ phát như co rút cơ và tổn thương khớp.
- Nguyên tắc VLTL: Khuyến khích vận động chủ động của trẻ, sử dụng vận động không trọng lực cho cơ rất yếu, và sử dụng đồ chơi ở các hướng/độ cao khác nhau để tăng cường sức mạnh cơ.
Đặc biệt, buổi SHCM có sự cố vấn và tham luận của TTND.ThS.BS. Đào Trụng Hiếu – Cố vấn khối Ngoại, Nguyên Phó Giám Độc Bệnh viện Nhi Đồng 1, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp đa chuyên khoa (Chấn thương Chỉnh hình và VLTL-PHCN) trong việc chẩn đoán, theo dõi và đưa ra quyết định điều trị tối ưu.
Một số hình ảnh trong buổi sinh hoạt:
