BSCK2 Nguyễn Đức Quang - Trưởng khoa Thận - Nội tiết
Câu hỏi của phụ huynh L.T.K.H nhà ở Tây Ninh: Chào bác sỹ, em có bé gái hơn 4 tuổi, khoảng tuần nay cháu khó ngủ, đến 11-12h đêm mới ngủ được mặc dù em cho cháu 21h đi ngủ. Và cháu kêu mắc tiểu nhưng tiểu rất ít, có khi không tiểu. Cháu vừa tiểu xong, lên giường thì lại nói mắc tiểu và đi suốt mấy giờ như vậy đến khi ngủ. Bác trả lời giúp, em cảm ơn ạ.
Trả lời: Chào chị. Theo mô tả, có thể trẻ bị bàng quang kích thích do viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm âm hộ âm đạo, nhiễm giun kim, hoặc chứng tiểu nhiều lần vô căn lành tính (Pollakiuria)… Do trẻ không sốt, tiểu đau, tiểu gắt, thay đổi màu sắc hoặc mùi của nước tiểu nên nhiều khả năng trẻ không bị viêm nhiễm đường tiết niệu sinh dục. Tuy nhiên, trẻ cần được thăm khám lâm sàng, thử xét nghiệm nước tiểu, siêu âm hệ niệu để loại trừ các tổn thương thực thể ở đường niệu sinh dục. Nếu do chứng tiểu nhiều lần vô căn lành tính (thường gặp ở trẻ từ 3 - 5 tuổi, nguyên nhân không rõ nhưng thường kèm các rối loạn lo âu hoặc lo lắng do các thay đổi trong cuộc sống hàng ngày), tình trạng này có thể kéo dài vài ngày tới vài tháng rồi tự hết. Điều trị chủ yếu là giải thích, trấn an và hỗ trợ tâm lý cho trẻ.
--
Câu hỏi của phụ huynh D.M nhà ở Hòn Đất, Kiên Giang: Bác sĩ vui lòng tư vấn giúp. Bé gái nhà tui 4 tuổi, hơn 1 tuần nay bé cứ đòi đi tiểu liên tục khoảng 30 đến 40 phút 1 lần. Nhưng bé không tiểu mà cứ ngồi suốt như vậy khoảng 5 đến 10 phút mỗi lần. Bé đã được xét nghiệm nước tiểu và siêu âm vùng bụng kết quả không có gì bất thường. Bác sĩ cũng kê đơn thuốc, nhưng đã đều trị hơn 1 tuần nay. tình trạng của bé vẫn không có gì thay đổi thậm chí số lần bé đòi đi tiểu (NGỒI MÀ KHÔNG TIỂU) còn nhiều lần hơn. Mong bác sĩ tư vấn giúp. Trân thành cảm ơn.
Trả lời: Chào bạn. Rối loại chức năng đi tiểu (Voiding Dysfunction) là do mất sự phối hợp giửa cơ vòng bàng quang và cơ thắt niệu đạo ngoài khi tiểu. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân: tổn thương cấu trúc của đường tiểu, tổn thương hệ thần kinh kiểm soát chức năng đi tiểu hoặc rối loạn đi tiểu chức năng (bàng quang tăng hoạt, bàng quang thần kinh không do nguyên nhân thần kinh, mất tương hợp giửa cơ vòng bàng quang và cơ thắt niệu đạo hoặc chứng tiểu nhiều lần vô căn lành tính).
Theo mô tả của anh/chị về các triệu chứng của trẻ và kết quả xét nghiệm nước tiểu, siêu âm bụng đều bình thường, có thể trẻ bị chứng tiểu nhiều lần vô căn lành tính (pollakiuria). Tình trạng này thường gặp ở trẻ từ 3 - 5 tuổi, nguyên nhân không rõ nhưng thường kèm các rối loạn lo âu hoặc lo lắng do các thay đổi lớn trong cuộc sống hàng ngày (bắt đầu đi học, bị bắt nạt ở trường, chuyển nhà mới, gia đình có thành viên mới hoặc mất người thân, cha mẹ li dị …).
Điều trị chủ yếu là giải thích, trấn an và hỗ trợ tâm lý cho trẻ, giúp cho trẻ học cách giảm bớt cảm giác mắc tiểu bằng cách giao cho trẻ các việc vừa sức, tham gia các hoạt động trẻ ưa thích như đọc truyện, xem truyền hình, chơi trò chơi điện tử… và khuyến khích trẻ không nhất thiết phải đi tiểu khi có cảm giác mắc tiểu. Tình trạng này có thể kéo dài vài ngày tới vài tháng rồi tự hết. Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện thêm các triệu chứng mới như sốt, tiểu đau, tiểu dầm, nước tiểu có mùi và màu sắc bất thường, uống nước liên tục thì anh/chị cần đưa trẻ đến khám tại cơ sở y tế có chuyên khoa Thận Nhi.
--
Câu hỏi của phụ huynh N.L.C.M nhà ở Hà Nội: Bé nhà em rất hay ốm, hay bị sốt nên em cũng hay cho đi tiêm cắt sốt. Có khi đến hiệu thuốc mua thuốc, dược sĩ hay bán cho kháng sinh, kháng viêm (viên màu xanh màu hồng), exomuc (tùy lần có sổ mũi hay ko). Em thường cho uống 7 hoặc 10 hoặc 14 ngày tùy vào tình trạng. Gần đây em thấy lông đen trên má, trán và lưng của bé. Em rất lo lắng. Em lo sợ tác dụng phụ của thuốc. Có biện pháp nào loại trừ lông và điều trị cho bé nhà em đc ko ạ?
Trả lời: Chào chị. Thông tin chị mô tả, chưa đủ để chẩn đoán trẻ bị rậm lông khu trú đơn thuần hoặc là một dấu hiệu của hội chứng Cushing. Nếu là hội chứng Cushing, có thể do tác dụng phụ của thuốc corticoid uống kéo dài cũng có thể do tình trạng cường cortisol nội sinh do một số bệnh lý của tuyến nội tiết.
Chị cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Nội tiết Nhi để thăm khám và làm xét nghiệm nếu cần nhằm có chẩn đoán chính xác và hướng điều trị cụ thể cho trẻ.
--
Câu hỏi của phụ huynh C. T.H.N nhà ở Đồng Tháp: Chào bác sĩ, bé gái nhà em được 5 tuổi bé bị béo phì, đã mọc lông và tóc nhiều, khi đi khám bác sĩ bảo là bị hội chứng Cushing do thuốc, cho xét nghiệm máu, kết quả bác sĩ nói là nhẹ không sao, không có cho thuốc bé uống. Vậy bé có tự khỏi bệnh không bác sĩ.
Trả lời: Hội chứng Cushing là do tình trạng tăng cortisol trong máu. Tình trạng này có thể do điều trị kéo dài hoặc lập lại các thuốc chứa corticoid hoặc do tăng tiết cortisol nội sinh do một số bệnh lý nội tiết. Nếu do điều trị thuốc chứa corticoid, kiểu hình cushing sẽ cải thiện dần sau khi ngưng thuốc. Ngược lại, nếu cushing do các bệnh lý nội tiết không được phát hiện và điều trị, kiểu hình cushing sẽ nặng dần (béo phì trung tâm, mặt tròn đỏ, rậm lông, rạn da, cao huyết áp, loãng xương, thấp lùn…).
Để chẩn đoán chính xác các bệnh nội tiết gây hội chứng cushing, trẻ cần được làm một số xét nghiệm máu, nước tiểu, nước bọt, các xét nghiệm sinh hóa động và một số chẩn đoán hình ảnh cần thiết. Theo thông tin anh/chị cung cấp, nếu kiểu hình cushing của trẻ không cải thiện sau khi ngưng thuốc có corticoid từ 3- 6 tháng, anh/chị cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Nội tiết Nhi để được đánh giá lại.
--
Câu hỏi của phụ huynh L.T.B.T nhà ở Đồng Nai: Thưa bác sĩ, con gái em sinh năm 2013, bữa cháu có bị đau hai bên ngực và em dẫn cháu đi khám, Bác sĩ Bệnh viện nói cháu bị viêm phần mềm hai bên mô ngực chứ không cho xét nghiệm, chỉ để thuốc uống và hẹn tái khám. Lần sau bác sĩ cũng bảo như vậy chỉ để thuốc uống và dặn không tái khám nữa. Hiện giờ cháu vẫn còn sưng và hơi nhức hai bên núm. Cho em hỏi vậy em phải làm sao ạ? Và viêm phần mềm mô ngực là có phải dậy thì sớm không ạ.
Trả lời: Hiện con gái của bạn được khoảng 7 - 8 tuổi, là giai đoạn tuyến vú bắt đầu phát triển để chuẩn bị bước vào giai đoạn dậy thì. Tiến trình dậy thì thông thường ở trẻ gái là phát tiển tuyến vú trước, sau đó phát triển lông mu và cuối cùng là có kinh. Khoảng thời gian từ khi bắt đầu phát triển tuyến vú đến khi có kinh lần đầu thay đổi, trung bình từ 2 - 2,5 năm. Trẻ gái được gọi là dậy thì sớm khi khởi phát các đặc tính sinh dục nữ trước 8 tuổi. Trong giai đoạn bắt đầu phát triển tuyến vú do dậy thì, có thể trẻ cảm giác hơi căng và đau ở tuyến vú. Tuy nhiên, các triệu chứng này sẽ khác với các biểu hiện của viêm mô mềm tuyến vú khi thăm khám và trên các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm…
Tình trạng của bé. Bạn cần cho trẻ đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Nội tiết Nhi để được đánh giá lại.
---
Quý phụ huynh có thể xem những giải đáp thắc mắc về sức khỏe của con em mình hàng tuần qua chuyên mục “Trả lời câu hỏi thường gặp” trên trang web Bệnh viện Nhi Đồng 1 http://www.nhidong.org.vn