Làm sao để nhận biết bé bị nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp ?
Ho là biểu hiện thường gặp nhất. Khi bệnh nặng hơn, trẻ có biểu hiện của thở bất thường: thở nhanh, thở rút lõm lồng ngực, có tiếng lạ phát ra khi trẻ thở.
Để nhận biết trẻ có thở nhanh, ba mẹ cần đếm nhịp thở của trẻ trong 1 phút, với đồng hồ có kim giây khi trẻ nằm yên không quấy khóc. Gọi là thở nhanh khi:
- Trẻ dưới 2 tháng tuổi: có nhịp thở từ 60 lần /phút trở lên
- Trẻ từ 2 tháng đến dưới 12 tháng tuổi: có nhịp thở từ 50 lần /phút trở lên
- Trẻ từ 12 tháng đến dưới 5 tuổi: có nhịp thở từ 40 lần /phút trở lên
Để nhận biết dấu hiệu thở rút lõm lồng ngực, quan sát khi trẻ hít vào phần dưới lồng ngực sẽ bị lõm vào thay vì nở ra như bình thường.
Khi thấy trẻ có biểu hiện thở bất thường cần đưa trẻ khám bệnh sớm để được điều trị sớm, tích cực nhất là ở trẻ dưới 2 tháng tuổi.
Dấu hiệu nhận biết bé đang trong tình trạng nguy hiểm cần cấp cứu ngay:
- Trẻ không uống được, bỏ bú hoặc bú kém.
- Trẻ nôn tất cả mọi thứ (kể cả nước).
- Trẻ tím tái, co giật, li bì hoặc khó đánh thức.
- Trẻ thở có tiếng thở bất thường.
- Trẻ bị suy dinh dưỡng nặng.
Những việc ba mẹ nên làm để giúp bé vượt qua đợt bệnh nhanh chóng và an toàn:
Hầu hết trường hợp, nhiễm khuẩn hô hấp cấp đều có thể tự khỏi khi được ba mẹ chăm sóc theo dõi tốt.
1. Khi bé sốt :
- Sốt nhẹ : trẻ chỉ cần được nghỉ ngơi, mặc quần áo thoáng mát, uống nhiều nước và ăn những thức ăn dễ tiêu hoá.
- Sốt 38,50 C, là lúc trẻ cần được uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Hãy lau mát tích cực cho trẻ bắng nước ấm (nhiệt độ nước chườm được xác định bằng cách nhúng cùi chỏ của người lớn vào chậu nước, nếu thấy ấm là được).
2. Thông thoáng đường hô hấp cho bé :
- Vệ sinh mũi miệng: chảy nước mũi nhiều, nghẹt mũi, tắc mũi làmtrẻ ăn/ bú khó và không thể có một giấc ngủ ngon. Thông thoáng mũi cho trẻ bằng khăn mềm, khô giúp hạn chế kích thích mũi làm đỏ, đau mũi.
Dùng
nước muối 9‰ nhỏ vào từng bên mũi để làm loãng dịch mũi, sau đó loại bỏ
dịch mũi bằng dụng cụ hút mũi, dùng tăm bông sạch, khô ngoáy mũi lại.
- Giúp trẻ ho và tống xuất đàm hiệu quả:
+ Vỗ lưng cho trẻ khi bị ho có đàm
tốt nhất là trước bữa ăn hoặc sớm nhất là 1 giờ sau khi ăn để tránh gây
nôn, bằng cách gập bàn tay ở chỗ cổ tay rồi khum bàn tay lại. Giữ cho
ngón cái ép vào ngón trỏ. Vỗ bên trái rồi sang bên phải, khoảng 3-5 phút
ở mỗi khu vực.
+Giảm ho, đau họng bằng thuốc nam an toàn (tắc chưng đường, mật ong, tần dầy lá, hoa hồng bạch, nước trà loãng - ấm…). Có thể sử dụng các loại thuốc thảo dược chế biến sẵn ở dạng siro cho trẻ.
3. Trẻ nên ăn uống gì trong đợt bệnh ?
- Dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp trẻ tăng sức đề kháng và mau chóng lành bệnh.
- Hãy để trẻ được ăn/ bú bình thường theo nhu cầu : trẻ bú mẹ vẫn tiếp tục bú mẹ, trẻ ăn dặm vẫn tiếp tục ăn dặm mà không cần thiết kiêng cử cũng như không nên ép trẻ phải ăn hết phần thức ăn mẹ đã chuẩn bị.
- Nên chia nhiều bữa ăn trong ngày, số lượng ít hơn bình thường và thức ăn mềm dễ tiêu, dễ nuốt, có thể bổ sung rau xanh hay trái cây với trẻ lớn hay uống thêm nước hoa quả ép ở trẻ nhỏ.
- Mẹ nên cho trẻ uống đủ nước vì trẻ có nguy cơ mất nước do thở nhanh và sốt. Uống nước nhiều còn giúp loãng đàm và dịu đau họng.
4. Ba mẹ hãy phòng ngừa bệnh cho trẻ bằng cách :
- Trẻ nên được ở trong phòng đủ ánh sáng, thoáng mát, lưu thông không khí tốt. Nếu sử dụng điều hòa ba mẹ nên chú ý điều chỉnh chênh lệch nhiệt độ trong nhà và ngoài trời từ 5 – 7°C để trẻ có thể thích ứng được. Trẻ cần được giữ ấm (đặc biệt bé 2 tháng tuổi), tránh tiếp xúc với khói, bụi, thuốc lá, không khí ô nhiễm, không khí lạnh.
- Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn chỉnh nên khi người lớn bị bệnh hô hấp nên giữ vệ sinh và cách ly để tránh lây cho trẻ. Đồng thời, ba mẹ đừng quên rửa tay đúng cách trước và sau khi chăm sóc trẻ.
- Tiêm chủng đầy đủ và dinh dưỡng thích hợp sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
